S.I. NAZIOARTEKO UNITATE SISTEMA

Hauek dira erantzungo ditudan galderak:

 1-Noiz sortu zen? 1960

2-Oinarrizko unitateak zeintzuk diren.

• Luzera: metro
• Masa: kilogramo
• Denbora: segundo
• Korronte elektrikoaren intentsitatea: anpere
• Tenperatura: kelvin
• Substantzia kantitatea: mol
• Argi intentsitatea: kandela

3-m-ren definizio ezberdinak.

• Metroa distantziak neurtzeko Nazioarteko Sistema Internazionaleko oinarrizko unitatea.
• 39,37 hazbeteren baliokidea gutxi gora behera.
• Argiak segundo baten (1/299.792.458)ean hutsean ibilitako bidearen luzera.

4-Kg-ren definizioa. SI sistemako oinarrizko masa-unitatea, Parisen dagoen platino-iridiozko patroi edo ereduaren masaren baliokidea (kg). Teorikoki, ur dezimetro kubiko batek bere dentsitaterik handienean (4ºC-tan) duen masa da.

5-s-ren definizio ezberdinak.

• Unitate-sistema gehientsuenetako denbora unitatea.
• Zesio 133 atomoaren nukleoaren egitura superfineko bi mailen arteko erradiazioaren periodoa P izanik, 1s=9.192.631.770 P.

6-Nola sortzen dira unitate eratorriak? SI sistemaren unitate eratorriak oinarrizko unitateen biderketez, zatiketez eta berreketez osatutako unitateak dira.

7-Magnitude eratorri batzuen unitateak.

• Indarra: newton
• Presioa: pascal
• Frekuentzia: hertz
• Karga elektrikoa: coulomb
• Fluxu magnetikoa: weber
• Induktantzia: henry
• Erradionuklido baten aktibitatea: becquerel
• Argi fluxua: lumen
• Iluminantzea: lux
• Aktibitate katalitikoa: katal

8-Magnitude eratorri batzuen unitateak izen bereziekin.

• Abiadura: metro segundoko- m/s 
• Azelerazioa: metro zati segundo karratu- m/s²
• Uhin zenbakia: metro ber minus bat- m^-1
• Masa dentsitatea: kilogramo zati metro kubiko- kg/m³
• Abiadura angeluarra: radian segundoko- rad/s
• Azelerazio angeluarra: radian segundoko- rad/s²

SHALIT SOLDADUAREN HISTORIOA

SHALIT

2006ko ekainaren 25ean bahitu zuten Israeldar armadako soldadua da Shalit. Hamaseko Azedin al Kasem Brigadek Gazatik gertu dagoen base bat erasotu eta euren preso hartu zuten, palestinar presoen askapena negoziatu ahal izateko bere truke.

 NEGOZIAKETA

Urteotan Hamas eta Israelek Egipto izan duten bien arteko bitartekari, baina askatu beharreko preso palestinarren zifrak desadostasun asko ekarri izan ditu. Gainera, Israelek kondizio batekin askatu nahi zituen presoak, askatu ondoren erbesteratuak baziren bakarrik, horrek akordioak asko mindu zituen. 

Ondorengo pausua, Hamasek hilketaz leporatutako 400 preso askatzeko eskatzea izan zen eta Israeldar Gobernuak ez zuen onartu. Horrez gain, askatutakoak Gazako Zerrendara bidaltzea eskatzen zuen, beraien jaioterritik kanporatzea.

Ezin izan dute 5 urtean akordio batera heldu, Hamasek Israeli leporatzen dio atzerapena eta Israelek Hamasi. 2009ko Abenduan izan zuten hurrengo topaketa, non Hamasek, emakumeak eta beste mila preso askatzea eskatu zuen.

Azkenerako, Hamas mugimendu islamiarrak eta Israelek, preso palestinarrak eta Guilad Shalit soldadua trukatzea erabaki dute, trukaketa hori 1027 presoren truke egin dute. Preso horien artean, Marwan Barguti dago, batzuen ustez urte batzuk barru Palestinako presidente izango dena.

GAUR EGUN

Shalitek Egipziar komunikabide bati esan dioenez, egunen baten aske izateko esperantza ez zuen momentu latzenean ere galdu. Shalit laster itzuliko da etxera, esku onetan dago jada, sano eta indarrez beterik.

 BIDEOA

Zergatik jotzen ditugu txaloak?

Erromatarren garaian bazegoen txaloen tradizio hori, ekintza ezberdinetan txaloak jotzeko, pertsonak kontratatzen zituzten.

Gaur egun ohituratzat dugu txaloak jotzea, gure emozioak kanporatzeko erabiltzen ditugu, zerbait gustuko dugula adirazteko gehienbat. Lehen esan bezala, erromatar eta greziarrek ere bazuten ohitura zahar hau, lurra joz zarata ateratzea, txalo jotzea, txistu egitea... erabiltzen zituzten sentimenduak kanporatzeko. Praktika hauek elizan era denboraldi batean onartuak izan ziren, nahiz eta gaur egun errespeto faltatzat hartzu.

Psikologo askok diotenez, praktika honek gure iritzia azaltzeko gogoa ase dezake. Esku bat bestearekin txalokatzeak aprobazioa adierazten du, hala nola, aspaldian ikusi ez dugun lagun bat bizkarrean jotzea edo ukitzea. Sarritan zorionak horrela ezin eman eta, txaloak jotzera behartuta ikusten gara horrela sortu zen txaloen itura.

Erromatarrek bazuten ohitura hau, adibidez, Nerón enperadoreak sasoiko 5000 euro ordaintzen zituen bere diskurtsoetan txalo egiten ziotenentzat. Horretarako bi txalo mota lantzen zituzten, imbrex eta testa izenekoak.

Geroago, publikoaren artean txalo egiteko pertsonak kontratatzen hasi ziren, ohitura hau, pixkanaka-pixkanaka, New Yorkera eta Europar estatuetara zabaldu zen. Hortik dator gaur egun telebistan ikusten ditugun telesailetako publikoak, dirua eman eta programara txalo jotzera joaten direnak. Horrela gauza normal bihurtu da txaloen historia hau eta ume txikienak ere txaloak jotzen ditu bere emozioak adirazteko.

Hona hemen argazki bat:



HESIAN MUSIKA TALDEA

SARRERA

2006 urtean sortutako talde Nafarra da, Sakanakoa, hain zuzen ere. Gaur egun arte ez dute musika egiteko denbora askorik izan, baina asko dira gure artean oso ezagunak diren abestiak, esaterako, Maite dugu edo Herriaren ohiua. Bere abestiak, punk-rock, hardcore eta ska arteko nahaste polit bat dute. Bukatzeko, esan daiteke taldearen ezaugarri nagusiena bi ahots ezberdinen arteko jokoa dela, emakumezkoarena eta gizonezkoarena.




DISKOGRAFIA

Talde berria da eta oriandik ez ditu disko askorik atera, baina dituen apurrak oso onak dira.

2007-Maite dugu
2008-Herriaren oihua
2010-Borrokatu eta Irabazi
2011-Hitzetik

Singel bat era badu:

-Bihotzetik mundura

Eta bi bilduma:

2006-Musikaz Sakana indartuz
2008-Etorkizuna Independentzia




ABESTI BAT

EUSKAL HERRIAK AUTODETERMINAZIOA

Europa zaharreko herri zaharrena da.

Atturritik Ebrora, auzolana euskara.

Nahiz ta ez garen bizi lehengo gisara,

atzo ziren, gaur gara, bihar izango dira.

Espainiar eta Frantziar estatutako putre

nazkagarriak sartu ziren botere truke.

Betirako daudenik ez dezatela uste,

etorri ziren baina alde egingo dute!

Herri honek izan du beti mila kolore,

sufrimendu, borroka, arantza eta lore.

Behar ditugulako oroimenean gorde,

dena eman dutenei agur eta ohore!

AITORTZA HERRIARI!

HERRIAK ERABAKI!

EUSKAL HERRIAK AUTODETERMINAZIOA!

BIDEOKLIPA



Generadore elektrikoak

Zentral batean elektrizitatea sortzeko beharrezkoa da pare bat kontzeptu ulertzea.

Elektrizitatea eta magnetismoa. Korronte elektriko batek, eremu magnetiko bat sor dezake, begira bestela Sturgeon edo Henry-ren elektroimana.

Bigarren gauza, eremu-magnetiko batek korronte elektrikoa sor dezakeela jakitea da (Faradayen esperimentua eta Faradayen legea).

Badakigu funtzezkoa, orain elektrizitatea nola sortu azalduko dut. Hasteko bobina bat behar dugu, bobina horren inguruan, bera kiribiltzen duen kable bat bobinaren inguruan. Bobinako kableari fluxu magnetikoa aldatu behar zaio, hau da, Ipar-poloa eta Hego-poloa lekuz aldatu, etengabeko leku aldaketa sortuz. Horrela korronte induzitua sortzen da. Baina horretarako hainbat modu daude, adibidez, bobinaren alde bakoitzean iman bana jarriz, kontrako poloak elkarri begira daudela, orduan bobina giratu eta etengabeko fluxu aldaketa gertatzen da.

Bobinaren inguruan kableak zenbat eta bira gehiago eman, zenbat eta korronte handiagoa izango du eta bobinak zenbat  eta bira gehiago eman denbora gutxian, korronte gehiago. Zuzenki proportzionalak dira.
Buelta bikoitza-korronte doblea                           Abiadura bikoitza-korronte bikoitza

Baina noski, zentral zerbaitek biratu behar izaten du bobina, zentral eolikoetan haizeak, zentral hidraulikoetan urak, zentral nuklearretan uraneo atomoaren indarra eta ura...

Zentral elektrikoetan energia zinetikoa energia elektriko bihurtzen dute. Energia zinetikoa mugimenduak sortzen duen energia dela esan daiteke, bobinen biren energia. Energia hori lehen esan bezala,  korronte induzitua bihurtzen du. Hasieran korronte hori alternoa da, alternoki giratzen baita, Iparra alde batera eta Hegoa bestera. Hori norantza konstantean mugitzen den korronte elektrikoa bihurutu behar da. Amaitzeko energia hori gorde egin behar da.

FARADAY BIOGRAFIA

 FARADAY

Britainiar fisikaria, Surreyn, Inglaterran, jaioa 1791. urteko irailean.  Bere aita ere gizon garrantzitsua izandakoa da, James Faraday, hain zuzen ere, Newington, Londres ingurukoa.

Eskola arloari buruz, ez zuen aukera handirik izan ikasketak egiteko, lanean hasi beharrean zegoen 13-14 urte inguru zituela eta Londreseko azaleztatzaile batekin langitza ikasten hasi zen. Bertan eman zituen 7 urteetan murgildu zen liburuen mundura, zientziari buruz asko irakurri omen zuen, asko atsegin omen zuen. Honek ekarri zion elektrizitateari buruzko izan zuen griña, denboraldi horregatik ez balitz izango ez lukeen ezer egingo. Elektrizitatearekin zerikusia zuten esperimentu eta frogaketa asko egin zituen, zientziarako griña betirako piztu zitzaiolarik. Beste batzuen artean, elektrolisiaren lege kuantitatiboak ezarri  eta eremu magnetikoen aldaketen ondoriozko korronte elektrikoen lorpenaren aurkikuntza eta honen aplikazio garrantzitsuak ikusi zituen.

Nahiz eta harraroa izan ez zekien asko matematikaz, halan eta guztik, grafikoak egiteko trebezia handia erakutsi zuen.