APARTHEID

Sudafrikako apartheida, XX. mendean kolonizatzaile ingeles eta holandarrak ezarritako arrazagatiko segregazioari deritzo. Diskriminazio politiko, ekonomiko, sozial eta arrazialaren sinbolo da. Horrela deitua izan zen, bertako hizkuntzan, Sudafrikako eta Namibiako afrikáans hizkuntzan banaketa esan nahi duelako. Sistema hau arraza ezberdinen banaketan oinarritzen zen, aurrerapena indartzeko ziotenez. Sistema guztia zuriek gidatua zen, ez zituzten bestelakoak onartzen, beraiek bikainenak zirela uste zuten eta. Sailkapen berezi bat egiten zen, aparientzia, onargarritasun sozial eta zituzten arbasoen arabera taldetan sailkatuz. Baina honek bertako koloredun biztanleen amorruak eraginda zurienganako iraultzak ekarri zituen, eta ez ziren batere gozoak izan.

Apartheidak ez zuen itxura juridikoa 1948. urterarte. 1947an izandako elekzioetan Afrikáans koalizioa irten zen garaile Radical partidu nazionalistarekin batera. Garaile irten zen, baina ez boto gehien jaso zituelako, guztia antolatuta zegoelako baizik, Partidu Batuak boto gehiago lortu baitzituen. Berdina gertatu zen 1953an. Hau gertatu eta gutxira, 1950.urtean, hain zuzen ere, lege berri bat ezarri zuten non hirietako zonalde jakin batzuetan zuri kolorekoak bakarrik zuten eskubidea bizitzeko. Noski eta zuriak ez zirenak ihes egin behar izaten zuten beste leku batzuetara. Beltzak onartzen ez ziren haibat zona agertu ziren, autobusak, hondartzak, bankuak eta eskolak besteak beste. Beltz kolorekoak beti agiri bat eraman behar izaten zuten aldean eta hiri batzuetara ezin izaten ziren sartu edo sartzekotan baimen bereziarekin.

Hona hemen “diktadura” honetan parte hartu zuten izen potoloetako batzuk:

Daniel Franqois Malan lehen ministroa (lehen aipatutako elekzio antolatuetako irabazlea) eta bera ordezkatu zuen Johannes Gerhardus Strijdom.

Guzti hau 1980-1990 urte tartean bukatu zen. Gainbehera orokor bat izan zen, bertako monetaren balioa izugarri jaitsi zen. Horrez gain, 1989an bertako Botha presidentea hil zen. Bere ondorengoak, Frederik Klerkek, 1990ean lege arrotz hauek kentzen joango zela adierazi zuen bere lehen mitingean. Gainera Congreso Nacional Africano delakoa ere onartu zuen, 30 urtetan ilegalizaturik izan ondoren. Betaro-betaro guztia aldatzen joan zen eta elekzio berriak 1994an antolatu zituzten.